۵-۴- مدل نهایی پژوهش
شکل ۵‑۱- مدل نهایی مدیریت انتخاب تأمین کنندگان بر اساس ریسکهای زنجیره تأمین
شکل ۵‑۲- مدل نهایی مدیریت ریسک محیطی در زنجیره تأمین
شکل ۵‑۳- مدل نهایی مدیریت انتخاب تأمین کننده برتر
باتوجه به مدل ارائه شده انتخاب تأمینکننده برتر و ریسکهای محیطی، به منظور مدیریت ریسک انتخاب تأمینکنندگان در زنجیره تأمین بایستی از شاخص های انتخاب تأمین کننده برتر استفاده گردد و سه شاخص اصلی تأثیرگذار بر ریسکهای محیطی زنجیره تأمین نیز کنترل گردد. بدین منظور تأمینکنندگانی در الویت قرار دارند که برای مدیریت این ریسکها برنامه داشتهباشند.
۵-۵- الگوریتم مدیریت ریسک زنجیره تأمین
همانگونه که در فصل دوم بیان شد در الگوریت مدیریت ریسک چهار فاز شناسایی، ارزیابی، کنترل و ردیابی وجود دارد. در اولین فاز که شناسایی ریسک زنجیره تأمین میباشد، ریسکهای بالقوه در زنجیره تأمین و منابع ریسکها میبایست شناسایی، ساختاربندی و مستند گردند. دسته بندی ریسکهای شناسایی شده در این مقطع مناسب به نظر میرسد. سپس، ریسکهای بالقوه میبایست در فاز ارزیابی ریسک زنجیره تأمین[۷۱] ارزیابی شوند. روش مناسب ترسیم احتمال و اثر منابع ریسکها در نقشه ریسک میباشد. احتمال رخداد و همچنین شدت آن می تواند کیفی یا کمی باشد. براساس این ارزیابی[۷۲]، تصمیم درمورد نحوه برخورد با این ریسکها اتخاذ میگردد. فاز کنترل ریسک زنجیره تأمین پس از ارزیابی و تخمین[۷۳]، انتخاب اقداماتی برای کنترل ریسکها است و دست آخر، فاز ردیابی ریسک زنجیره تأمین، پیاده سازی و تأثیر اقدامات انتخاب شده را بررسی می کند و شرکت را قادر به داشتن دیدگاه شفاف نسبت به وضعیت ریسکهای زنجیره تأمین در تمام لحظهها می کند.
شناسایی
ارزیابی
کنترل
ردیابی
شکل ۵‑۴- فرایند مدیریت ریسک زنجیره تأمین
فاز شناسایی
طبق نظریه کوپرا و سودهی[۷۴] (۲۰۰۴) ریسکهای اصلی در زنجیره تأمین شامل ریسکهای موجودی، ظرفیت، دریافت شدنیها، تدارکات، پیش بینی، تأخیرات و اختلالات است.
جدول ۵‑۳-ریسکهای زنجیره تأمین و مشتقات آن بر اساس مقاله کوپرا و سودهی
| دسته بندی ریسکها | مشتقات آنها |
| اختلالات[۷۵] | حوادث طبیعی مشاجره کارگران ورشکستگی تأمین کننده جنگ و تروریسم |
| تأخیرات[۷۶] | استفاده از تمام ظرفیت تأمین کننده عدم انعطاف در تأمین کننده محصول ضعیف/ کم کیفیت تأمین کننده جابه جایی بیش از اندازه به دلیل تغییر در مدل حمل و نقل |
| پیش بینی | پیش بینی نادرست به دلیل طولانی بودن زمان تدارک[۷۷]، فصلی بودن و تنوع محصولات، چرخه عمر کوتاه، مشتری مداری پایین[۷۸]، “اثر شلاقی” یا اطلاعات اشتباه بر اساس ترفیع فروش، مشوقها، کمبود شفافیت زنجیره تأمین و اغراق تقاضا در زمان کمبود محصول |
| تدارکات، مشتریان (ریسک وصول) | ریسک نرخ ارز درصد عناصر اصلی و مواد خام تهیه شده از یک تأمین کننده بکارگیری ظرفیت کامل قراردادهای بلند مدت در مقابل کوتاه مدت |
| دریافت شدنیها |
